Istnieje wiele podstaw do uzyskania zezwolenia na pobyt, ale tutaj rozpatrzymy tylko najczęstsze z nich.
1. Działalność gospodarcza w Polsce
Prowadzenie biznesu jest jedną z najczęstszych przesłanek uzyskania zezwolenia na pobyt. Jeżeli cudzoziemiec posiada wizę PBH lub Kartę Polaka, to może tu otworzyć jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) i na tej podstawie uzyskać zezwolenie na pobyt. Teraz jest to jeden z najpopularniejszych sposobów legalizacji dla specjalistów strefy IT, którzy przenoszą się do Polski – otwierają JDG i podpisują umowę B2B ze swoim byłym pracodawcą.
Ale nie tylko JDG upoważnia do uzyskania zezwolenia na pobyt – możesz również zostać członkiem zarządu spółki (zarówno istniejącej, jak i nowo zarejestrowanej).
W przypadku uzyskania zezwolenia na pobyt na podstawie JDG lub założenia spółki do podstawowego pakietu dokumentów rózwnież należy dołączyć:
- zaświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce (w przypadku JDG jest to wyciąg z CEIDG, w przypadku spółki – z KRS);
- rachunek zysków i strat – dochód uzyskany za ostatni rok sprawozdawczy musi być wyższy niż 12 średnich wynagrodzeń w Polsce. Alternatywą jest zaświadczenie o zatrudnieniu dwóch obywateli Polski lub cudzoziemców, którzy nie potrzebują zezwolenia na pracę;
- jeśli jesteś uczestnikiem innowacyjnych projektów i przyczyniasz się do przyciągania inwestycji do Polski, to również wymagane będzie potwierdzenie tego;
- potwierdzenie, że nie zalegasz z opłacaniem składek ZUS;
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o braku długów Twojego biznesu;
- jeśli jest to spółka, to musisz przesłać kopię statutu spółki.
Jeśli Twoja działalność gospodarcza jest niedawno zarejestrowana w Polsce, to zamiast rachunku zysków i strat za ostatni rok, możesz podać przesłanki wskazujące na to, że biznes odniesie sukces – biznesplan lub już zawarte umowy.
2. Zdobycie wykształcenia w Polsce
Studiowanie na polskiej uczelni jest również podstawą do uzyskania zezwolenia na pobyt. Mając takie „studenckie” zezwolenie na pobyt, możesz pracować równolegle ze studiami bez konieczności uzyskiwania dodatkowych zezwoleń na pracę. Po otrzymaniu dyplomu możesz przedłużyć zezwolenie na pobyt o kolejne 9 miesięcy, aby znaleźć pracę – ale z kartą pobytu tego typu nie możesz pracować, możesz tylko jej szukać. A kiedy już znajdziesz odpowiednie stanowisko i podpiszesz umowę o pracę, będziesz musiał złożyć wniosek o otrzymanie karty pobytu na podstawie pracy.
Również do uzyskania zezwolenia na pobyt nadaje się przyjęcie do szkoły policealnej – placówki oświatowej, w której dorośli mogą bezpłatnie przekwalifikować się na jedną z najbardziej poszukiwanych specjalności na rynku pracy w Polsce.
W przypadku uzyskania zezwolenia na pobyt na podstawie JDG lub założenia spółki do podstawowego pakietu dokumentów również należy dołączyć:
- potwierdzenie przyjęcia na studia (zaświadczenie z uczelni);
- jeśli szkolenie jest płatne, należy podać jego roczny koszt;
- kopia dokumentu z banku, który potwierdza, że tegoroczne studia zostały przynajmniej częściowo opłacone;
- ubezpieczenie zdrowotne;
- potwierdzenie wydatków na utrzymanie w Polsce (umowa najmu pokoju lub mieszkania, rachunki za media itp.).
3. Praca w Polsce
Dość prostym i powszechnym sposobem uzyskania zezwolenia na pobyt w Polsce jest umowa o pracę. Jej zawarcie na okres dłuższy niż trzy miesiące już jest powodem, aby udać się do Urzędu Wojewódzkiego po kartę pobytu.
Jeśli cudzoziemiec zmieni pracę, będzie musiał niezwłocznie powiadomić o tym Urząd i przedstawić umowę o pracę z inną firmą.
Ubiegając się o zezwolenie na pobyt ze względu na pracę w Urzędzie w swoim województwie należy podać:
- umowę o pracę z polską firmą (wysokość wynagrodzenia określona w umowie nie może być niższa niż 3600 zł);
- potwierdzenie od pracodawcy, że wśród Polaków i obywateli UE nie ma odpowiednich kandydatów na Twoje stanowisko;
- ubezpieczenie zdrowotne;
- zaświadczenie, że nie masz długów podatkowych.
4. Na podstawie Karty Polaka czy polskiego pochodzenia:
Jeśli posiadasz Kartę Polaka lub masz polskie pochodzenie, możesz od razu ubiegać się o zezwolenie na pobyt stały. A za rok lub dwa – o obywatelstwo RP. Pomijasz tym samym etap pobytu w RP na podstawie karty pobytu czasowego.
Pakiet dokumentów, które należy złożyć w urzędzie dla uzyskania zezwolenia na pobyt na podstawie Karty Polaka lub polskiego pochodzenia różni się znacznie w poszczególnych województwach: w jednym wystarczy tylko Karta Polaka, a w innym trzeba będzie dodatkowo potwierdzić miejsce zamieszkania i źródło utrzymania (praca lub biznes).
Ale w każdym przypadku będziesz musiał przedstawić Kartę Polaka lub dokumenty potwierdzające polskie pochodzenie.
5. Jeżeli jeden z członków rodziny jest obywatelem polskim
Gdy jeden z małżonków jest obywatelem polskim, drugi małżonek może uzyskać na tej podstawie zezwolenie na pobyt. Jeśli małżeństwo zostało zarejestrowane ponad trzy lata temu, to natychmiast zezwolenie na pobyt stały. Ta sama zasada dotyczy nie tylko małżonków, ale także ich małoletnich dzieci, w tym przysposobionych.
Nawiasem mówiąc, zgodnie z zezwoleniem na pobyt uzyskanym na podstawie małżeństwa można znaleźć pracę w Polsce bez uzyskiwania dodatkowych zezwoleń.
Do pakietu dokumentów do przedłożenia do urzędu należy dodać:
- odpis aktu małżeństwa z polskiego urzędu stanu cywilnego;
- materiały potwierdzające wspólne zamieszkiwanie (np. umowa najmu lokalu mieszkalnego, wspólne zdjęcia z różnych okresów).
6. Repatriacja
Repatriacja dotyczy raczej wąskiej kategorii obcokrajowców, ale wspomnimy o niej również na wypadek, gdyby dotyczyła ona Ciebie. Jeśli masz polskie pochodzenie i mieszkałeś w jednym z azjatyckich krajów Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich do 1991 roku i nie mogłeś wrócić do Polski z powodu prześladowań lub dyskryminacji, możesz teraz uzyskać prawo pobytu i od razu obywatelstwo RP, pomijając etapy uzyskiwania zezwoleń na pobyt czasowy i stały.
Niestety, zakup mieszkania lub domu w Polsce przez cudzoziemca spoza kraju UE nie pomoże w uzyskaniu Karty Pobytu.
Oznacza to, że można kupić nieruchomość, ale prawo pobytu w Polsce przez dłuższy czas trzeba będzie uzyskać na podstawie innych powodów (praca, nauka, prowadzenie działalności gospodarczej itd.).
Ważne! Niezależnie od tego, na jakiej podstawie chcesz uzyskać zezwolenie na pobyt, musisz zdawać sobie sprawę z tego, że zebranie jak najpełniejszego pakietu dokumentów jest godne pochwały, ale w praktyce trudne do wykonania. Podczas rozpatrywania sprawy inspektor może poprosić Cię o nowsze zaświadczenia lub wyciągi, a także inne potrzebne dokumenty. I to jest normalny proces, najważniejsze jest jak najszybsze dostarczenie wszystkiego, czego inspektor potrzebuje, aby nie opóźniać procesu rozpatrywania sprawy z powodu opóźnień w komunikacji.
