Alimenty na rzecz byłego małżonka – jakie warunki trzeba spełnić?
Alimenty na małżonka przysługują jedynie po orzeczeniu rozwodu, czyli kiedy sąd rozwiąże związek małżeński. Obowiązek alimentacyjny wobec byłego małżonka nie może zostać ustalony w trakcie trwania małżeństwa. W takich sytuacjach małżonkowie mogą żądać od drugiego małżonka realizacji obowiązku dostarczania środków utrzymania w celu zaspokajania potrzeb rodziny, zgodnie z art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Ale pamiętaj, że nie są to alimenty na małżonka w rozumieniu przepisów polskiego prawa.
Co do zasady, rozwiedziony małżonek może ubiegać się o alimenty od byłego małżonka, jeżeli zostaną spełnione dwie najważniejsze przesłanki: brak winy i niedostatek. Oznacza to, że jeśli rozwiedziony małżonek nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, może żądać alimentów od drugiego małżonka, ale tylko wtedy, gdy znajduje się w niedostatku, czyli nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy orzeczono rozwód bez orzekania o winie.
Wyjątkowo sąd może zasądzić alimenty na byłą żonę lub męża, jeżeli nie ponosi winy w rozpadzie małżeństwa, a drugi małżonek został uznany za małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Jeśli rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, może on żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania. Celem zasądzenia takich alimentów na rzecz małżonka niewinnego jest wyrównanie poziomu życia małżonka niewinnego do poziomu życia drugiego z małżonków, a zatem można ich żądać nawet wtedy, gdy małżonek uprawniony do alimentów nie żyje w niedostatku.
Wysokość alimentów na byłą żonę lub byłego męża – ile wynoszą alimenty i od czego zależą?
Przepisy prawa nie określają minimalnej kwoty alimentów jaka powinna zostać zasądzona na rzecz małżonka. Ich wysokość ustala sąd, biorąc pod uwagę przede wszystkim:
- usprawiedliwione potrzeby małżonka uprawnionego do alimentów, czyli małżonka, który wnosi o ich zasądzenie (np. koszty żywienia, leczenia, najmu mieszkania, opłat eksploatacyjnych),
- możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego, tj. małżonka, który ma zostać zobowiązany do płacenia alimentów. W tym miejscu należy podkreślić, że sąd bada możliwości zarobkowe zobowiązanego, a nie jego rzeczywisty dochód.
W praktyce to, ile wynoszą alimenty na żonę po rozwodzie, zależy od indywidualnej sytuacji, a zasądzane kwoty wahają się najczęściej od kilkuset do kilku tysięcy złotych miesięcznie, w zależności od sytuacji majątkowej obydwu byłych małżonków.
Podsumowując, nie ma gwarancji otrzymania minimalnych alimentów na byłego małżonka określonych ustawowo. Natomiast przy ubieganiu się o alimenty istotne jest dokładne przedstawienie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (np. koszty mieszkania, leczenia, utrzymania) i możliwości zarobkowych oraz majątkowych obydwu małżonków.
W tym miejscu warto również wspomnieć, że możliwe jest wniesienie pozwu o podwyższenia lub obniżenie zasądzonych alimentów, jeżeli sytuacja uprawnionego lub zobowiązanego zmieniła się od dnia orzeczenia tych alimentów.
Potrzebujesz porady prawnika?
Opisz swoje pytanie i zostaw swoje dane kontaktowe, a nasz menedżer skontaktuje się z Tobą.
Rozwód z orzeczeniem o winie męża lub żony a obowiązek alimentacyjny wobec byłego małżonka
Rozwiązanie związku małżeńskiego z winy któregokolwiek z małżonków ma kluczowe znaczenie dla prawa do alimentów, przede wszystkim ze względu na to, że:
- bez orzeczenia o winie lub z winą obojga małżonków — alimenty mogą zostać zasądzone tylko przy pozostawaniu byłego małżonka w niedostatku,
- z wyłączną winą jednego małżonka – drugi małżonek może dochodzić alimentów nawet bez pozostawaniu w niedostatku, jeśli jego sytuacja się pogorszyła.
W praktyce orzeczenie o winie często otwiera drogę do wyższych świadczeń lub dłuższego okresu ich wypłacania.
Kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny wobec byłego małżonka? Nowe małżeństwo a alimenty
Obowiązek płacenia alimentów na byłego małżonka wygasa, gdy:
- małżonek uprawniony do alimentów zawrze nowy związek małżeński. W razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa, obowiązek płacenia alimentów wygasa automatycznie,
- upłynie pięć lat od orzeczenia rozwodu. Ten termin dotyczy sytuacji, gdy zobowiązanym do płacenia jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia (czyli przy rozwodzie bez orzekania o winie lub z winy obu stron). Sąd na żądanie uprawnionego może ten termin przedłużyć w wyjątkowych okolicznościach,
- zmarł którykolwiek z byłych małżonków.
W trakcie trwania obowiązku alimentacyjnego możliwe jest również złożenie wniosku o jego uchylenie, jeżeli sytuacja życiowa uprawnionego lub zobowiązanego istotnie się zmieniła, np. uprawniony uzyskał stałe i wysokie dochody, a zobowiązany je stracił.
Pozew o alimenty na byłego małżonka – jak i gdzie go złożyć?
Wniosek o alimenty na rzecz byłego małżonka można złożyć na dwa sposoby:
- w trakcie sprawy rozwodowej – wtedy sąd rozpatruje żądanie w tym samym postępowaniu, a zasądzenie świadczenia następuje z chwilą prawomocności wyroku rozwodowego.
- po rozwodzie – jako osobne postępowanie o alimenty.
W pozwie warto dokładnie wykazać:
- ponoszone koszty życia,
- własne możliwości zarobkowe,
- możliwości finansowe drugiego małżonka,
- niedostatek.
Alimenty na małżonka to narzędzie ochrony materialnej, które ma zapewnić godne warunki życia po rozwodzie.
Warto pamiętać, że:
- świadczenie to nie jest automatyczne — trzeba wykazać przesłanki wynikające z art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
- kluczowe znaczenie ma orzeczenie o winie,
- nie istnieje ustawowe „minimum alimentacyjne”,
- sąd rozpoznając sprawę bierze pod uwagę usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz możliwości zarobkowe zobowiązanego,
- obowiązek wygasa m.in. po pięciu latach lub po ponownym małżeństwie uprawnionego.
Alimenty na żonę po rozwodzie – jak prawnik może pomóc
Rozpad małżeństwa to trudny i złożony proces, a kwestia alimentów po rozwodzie jest jednym z jego najważniejszych finansowych aspektów. Możliwość ubiegania się o alimenty jest prawem, ale nie jest przyznawana automatycznie. To, czy alimenty mogą być przyznane, oraz ich wysokość, zależy od wielu czynników, takich jak wina, niedostatek, a nawet pośrednio czas trwania małżeństwa, który może wpływać na ocenę sytuacji życiowej małżonka niewinnego. Należy przy tym pamiętać, że czym innym jest obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny w trakcie małżeństwa, a czym innym roszczenia po ustaniu związku. A także, że nie jest możliwe orzeczenie alimentów na żonę w trakcie małżeństwa.
Dlatego, jeśli planujesz uzyskać alimenty na żonę lub męża po rozwodzie, kluczowe jest solidne przygotowanie. Przygotuj szczegółowy wykaz kosztów swojego utrzymania i udokumentuj aktualną sytuację finansową. Nie zapomnij także o zebraniu dowodów dotyczących sytuacji majątkowej, jaką posiada zobowiązany małżonek. Pomoc doświadczonego prawnika może znacząco zwiększyć Twoje szanse na uzyskanie korzystnego wyroku i sprawiedliwych świadczeń.
