Umowny podział majątku wspólnego – umowa lub ugoda dotycząca podziału majątku po rozwodzie
Jednym ze sposobów podziału majątku wspólnego jest zawarcie umowy o podział majątku lub ugodę w zakresie podziału majątku wspólnego, bez przeprowadzania odrębnego postępowania sądowego. Jest to tak zwany umowny podział majątku, który pozwala zaoszczędzić im przede wszystkim czas, jak i pieniądze.
Taka umowa lub ugoda może zostać sporządzona:
- w zwykłej formie pisemnej (jeśli w skład majątku wspólnego nie wchodzą nieruchomości),
- u notariusza – w formie aktu notarialnego, jeśli wymagają tego przepisy prawa. Forma notarialna jest obligatoryjna, przede wszystkim gdy w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość.
Dla takiego rozwiązania, jakim jest umowny podział majątku wspólnego, niezbędne jest porozumienie co do podziału majątku między byłymi małżonkami. Muszą oni zgodnie ustalić, co wchodzi w skład ich majątku wspólnego, a także w jaki sposób ten majątek ma zostać podzielony. Wartość majątku wspólnego zależy od składników, które wchodzą w jego skład, ich stanu technicznego i rynkowego na dzień podziału, a także od zobowiązań obciążających ten majątek.
Napisanie projektu ugody lub umowy można zlecić profesjonalnemu podmiotowi, w szczególności radcy prawnemu lub adwokatowi, aby prawidłowo dokonać podziału majątku wspólnego.
Pamiętaj, że jeśli w skład majątku wchodzi nieruchomość – konieczne będzie zachowanie formy aktu notarialnego.
Podział majątku wspólnego w postępowaniu sądowym
W sytuacji, gdy byli małżonkowie nie mogą porozumieć się w zakresie podziału majątku wspólnego, w szczególności co do wartości poszczególnych składników majątku lub określonych udziałów w majątku wspólnym każdego z nich, to każdy z byłych małżonków może wystąpić do właściwego sądu z wnioskiem o podział majątku wspólnego przez ten sąd. Ten krok powinien zostać jednak poprzedzony próbą porozumienia się byłych małżonków i skierowania do drugiego małżonka wezwania do polubownego podziału majątku wspólnego.
Wniosek o podział majątku wspólnego – jak złożyć go do sądu, aby rozpocząć sprawę o podział majątku?
Podział majątku wspólnego jest możliwy także poprzez przeprowadzenie postępowania sądowego. Wniosek o podział majątku wspólnego powinien zostać złożony do sądu rejonowego właściwego dla miejsca położenia majątku lub ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania byłych małżonków. Złożenie wniosku o podział majątku inicjuje całe postępowania o podział majątku wspólnego.
Wniosek o podział majątku powinien zawierać przede wszystkim:
- wskazanie stron (dane byłych małżonków: imię, nazwisko, PESEL lub data urodzenia, miejsce zamieszkania),
- opis majątku wspólnego – wskazanie ruchomości i nieruchomości należących do majątku wspólnego oraz ich wartości,
- propozycję podziału majątku wspólnego,
- załączniki (m.in. akty stanu cywilnego – akt małżeństwa, orzeczenie dotyczące rozwiązania małżeństwa, odpisy z ksiąg wieczystych).
Strona składająca wniosek o podział majątku do sądu powinna szczegółowo opisać, jakie składniki majątku wspólnego tworzą majątek podlegającego podziałowi (nieruchomości – np. mieszkanie, dom, grunty (dane z księgi wieczystej, informacja o położeniu nieruchomości); ruchomości – np. samochód (m.in. numer rejestracyjny, numer VIN, wyposażenie, rocznik, marka; wyposażenie mieszkania: meble, sprzęt AGD, telewizor). Należy również podać ich wartość i wskazać, w jaki sposób strona chciałaby, żeby majątek ten został podzielony między byłych małżonków.
Przed złożeniem wniosku warto zastanowić się jakie rzeczy wchodzą w skład majątku osobistego, a jakie są rzeczami majątku wspólnego. Do majątku wspólnego należą m.in. dochody z pracy i innych działalności zarobkowych, czy środki zgromadzone na rachunkach bankowych.
Potrzebujesz porady prawnika?
Opisz swoje pytanie i zostaw swoje dane kontaktowe, a nasz menedżer skontaktuje się z Tobą.
Ile kosztuje sprawa o podział majątku wspólnego po rozwodzie? Koszty sądowego podziału majątku
Osoba wnosząca wniosek o podział majątku wspólnego jest zobowiązana do uiszczenia opłaty sądowej wynoszącej 1 000 zł, a jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału to 300 zł. Opłata powinna zostać uiszczona na rachunek bankowy sądu, do którego składany jest wniosek, a potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej należy dołączyć do wniosku o podział majątku wspólnego.
Dodatkowe koszty, jakie będą musiały pokryć strony, to w szczególności koszty opinii biegłych, jeżeli byli małżonkowie nie są zgodni co do wartości majątku wchodzącego w skład majątku wspólnego. Biegły oceni wartość majątku w chwili ustania wspólności.
Jeżeli strona ustanowi pełnomocnika konieczne jest także uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł na rachunek bankowy urzędu miasta lub gminy, na którego terenie znajduje się sąd, do którego składany jest wniosek o podział majątku. Potwierdzenie wykonania opłaty trzeba również dołączyć do wniosku o podział majątku.
Postępowanie sądowe w sprawie o podział majątku wspólnego – jak sąd dokonuje podziału majątku?
W trakcie trwania postępowania sąd jest zobowiązany ustalić:
- skład majątku wspólnego w chwili ustania wspólności,
- wartość poszczególnych składników,
- sposób podziału (np. podział fizyczny rzeczy, przyznanie danego składnika majątku jednemu z małżonków z obowiązkiem spłaty drugiego),
- ewentualne rozliczenia (np. długi, nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny, czy też nakłady poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty).
Jeżeli strony są zgodne, sąd może dokonać podziału majątku zgodnie z ich wnioskami. Natomiast jeśli między byłymi małżonkami powstanie spór, w szczególności co do wartości przedmiotów, sąd będzie musiał powołać biegłych w celu ustalenia ich wartości.
W sprawach bardziej skomplikowanych, gdzie strony nie są zgodne co do wartości przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego lub co do sposobu jego podziału postępowanie sądowe może trwać nawet kilka lat.
Jak długo po rozwodzie można ubiegać się o dokonanie podziału majątku wspólnego?
W polskim prawie nie ma bezwzględnego terminu przedawnienia dla wystąpienia z wnioskiem o sądowy podział majątku wspólnego po rozwodzie. Oznacza to, że można ubiegać się o podział majątku nawet wiele lat po rozwodzie.
Choć sam wniosek o podział nie przedawnia się, to:
- roszczenia o zwrot nakładów (np. z majątku osobistego jednego z małżonków na majątek wspólny) – przedawniają się po 6 latach,
- roszczenia o spłatę i dopłaty – mogą być podważane, jeśli upłynie zbyt dużo czasu.
Nierówny podział majątku wspólnego – czy muszę dzielić majątek wspólny na pół? Ustalenie nierównych udziałów w majątku małżonków a orzeczenie o winie
Polski sąd nie może bezpośrednio orzec o podziale nieruchomości położonej za granicą, np. w Hiszpanii czy Włoszech. Może on ewentualnie:
- wskazać sposób podziału całego majątku, w tym oszacować wartość nieruchomości zagranicznych,
- zasądzić spłatę wartości przypadającej drugiemu małżonkowi.
W celu realizacji takiego orzeczenia za granicą często konieczna jest egzekucja transgraniczna lub prowadzenie równoległego postępowania przed sądem właściwym dla miejsca położenia nieruchomości.
Nieruchomości za granicą a podział majątku – czy wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków?
Co do zasady, udziały małżonków w majątku wspólnym są równe, co oznacza, że każdy z małżonków otrzymuje połowę. Ale przepisy prawa w Polsce przewidują również możliwość innego podziału majątku małżonków poprzez ustalenie nierównych udziałów w tym majątku.
Również orzeczenie o winie jednego z małżonków w wyroku rozwodowym samo w sobie nie wpływa na podział majątku wspólnego – małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jednak orzeczenie o winie może stanowić jeden z „ważnych powodów”, który uprawnia do żądania nierównych udziałów w majątku, pod warunkiem, że wykazane zostanie nierówne przyczynianie się małżonków do jego powstania.
Podstawą ustalenia nierównych udziałów może być:
- różnica w wysokości otrzymywanych przez małżonków zarobków,
- wkład osobisty czy finansowy w wychowanie dzieci,
- inwestycje jednego z małżonków,
- sytuacja, gdy jeden z małżonków w sposób rażący nie przyczyniał się do pomnażania majątku małżonków stosownie do swoich możliwości,
- wniesienie spadku lub darowizny przez jednego z małżonków do majątku wspólnego,
- celowe niepodejmowanie pracy przez jednego z małżonków,
- przyczynianie się małżonków do powstania majątku,
- trwonienie majątku wspólnego przez jednego z małżonków,
- nałogi przez jednego z małżonków, np. hazard.
W takiej sytuacji małżonkowie mogą ustalić, że jeden z nich otrzyma większy udział w majątku wspólnym, aby uwzględnić jego wkład lub poświęcenia w trakcie małżeństwa. Takie rozwiązanie jest jednak dużo bardziej skomplikowane niż przy standardowym podziale majątku na pół.
Jak sprawiedliwie podzielić majątek. Pomoc prawnika w podziale majątku przy rozwodzie i po rozwodzie
Proces podziału majątku to jeden z najtrudniejszych etapów związanych z zakończeniem małżeństwa. Jest to procedura skomplikowana zarówno pod względem prawnym, jak i emocjonalnym. Kluczowe jest nie tylko zrozumienie, co dokładnie obejmuje wspólny majątek w odróżnieniu od majątku osobistego każdego z małżonków, ale także świadomość, że powstanie majątku wspólnego jest efektem wielu lat wspólnego życia i wysiłków. Dlatego tak ważne jest, aby jego podział był sprawiedliwy.
Wybór odpowiedniego sposobem podziału majątku byłych małżonków — czy to przez ugodę, czy w postępowaniu sądowym — ma fundamentalne znaczenie dla ochrony własnych interesów. W tym skomplikowanym procesie nieocenioną pomocą służy doświadczony prawnik. Jego rola nie ogranicza się jedynie do reprezentacji w sądzie.
Adwokat lub radca prawny pomaga:
- Precyzyjnie ustalić skład majątku wspólnego.
- Przeanalizować zasadność żądania ustalenia nierównych udziałów, jeśli jeden z małżonków w większym stopniu przyczynił się do zgromadzenia majątku.
- Prowadzić negocjacje i mediacje, dążąc do polubownego rozwiązania, które oszczędza czas, pieniądze i niepotrzebne emocje.
- Zabezpieczyć interesy klienta, dbając o to, aby swój majątek został podzielony w sposób sprawiedliwy i zgodny z prawem.
- Przygotować kompletną dokumentację, w tym wniosek do sądu lub projekt umowy albo ugody o podział majątku.
Pamiętaj, że sprawiedliwy podział majątku byłych małżonków jest możliwy zarówno przed rozwodem, jak i wiele lat po jego orzeczeniu. Skorzystanie z profesjonalnego wsparcia prawnego to inwestycja w spokój ducha i pewność, że w tym trudnym czasie Twoje prawa majątkowe zostaną w pełni zabezpieczone, a nierówne udziały małżonków w majątku zostaną właściwie uzasadnione, jeśli zachodzą ku temu przesłanki.
